تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که به عنوان یک پدر و مادر مسئول یا یک مربی دلسوز چه مقدار از قصه‌گویی برای فرزندانتان یا شاگردان تان لذت برده اید؟ یا اصولا چه مقدار از فایده قصه گفتن برای کودکان آگاه هستید؟
حدستون درسته این روزها متاسفانه جواب اغلب والدین یا مربیان اصلا و یا به ندرت است
در نظام آموزشی ما هم مربیان و معلمین کمی در این عرصه فعال هستند
چون وقتی پای سخن ایشان مینشینیم میگویند: با پیچیدگی زندگی ماشینی امروز که اکثر خانواده‌ها هم کم فرزند یا تک فرزند هستند و چون دچار کمبود وقت هستند در عین اینکه به تکنولوژی و فضای مجازی اعتیاد دارند و وارد شده اند دیگر برای قصه گویی مجالی نیست متاسفانه شاید بتوان گفت حتی مادربزرگ‌های عصر حاضر هم با این هنر خداحافظی کرده‌اند و این هنر در حال از یاد رفتن است.
قصه گویی چیست ؟!
شاید شما یا من از آن دسته والدینی باشیم که به جای این که فرزندانمان را در آغوش بگیریم و شبها برایش در بستر خواب قصه بگوئیم دوست داریم او را تشویق به دیدن یک انیمیشن جذاب از والت دیزنی کنیم تا نصف فیلم یا کارتون را که دیده یا ندیده بخوابد! و یا جایش برای بچه‌ها از تخته هوشمند استفاده کنیم.
اما این بسیار مهم است که والدین هرشب زمانی را برای فرزندانشان قرار بدهند که برایش قصه بخوانند یا حتی از خودشان بسازند یا مربیانی که با دوره های خردسالان در مهدها و یا پیش دبستانی فعالیت می‌کنند قسمتی از اوقات شان را جهت القای برخی مفاهیم آموزشی یا حتی برای به وجد آوردن کودکان و نوجوانان با قصه سپری کنند. برخی گمان می کنند که قصه گویی کار پیچیده و سختی است یا هنری است که باید فرا بگیرند به همین لحاظ از این موضوع کناره می گیرند اما ما به شما خواهیم گفت که قصه گویی ساده است! اگر داستانی را خواندید و یادتان رفت می توانید از روی همان کتاب برای بچه ها داستان را بخوانید و تعریف کنید و اگر از حفظ می توانید خودتان با خلاقیت و تقلید صدا و اهداف و حرکات نمایشی این کار را انجام بدهید حتماً تا به حال دیدید به کسی که گفتن یک داستان تعریف کن و گفته بلد نیستم ولی بعد از مکثی شروع کرده به سخن گفتن و اتفاقاً خاطره یا سرگذشت از زندگی خودش یا یکی از اقوام نزدیکش را تعریف کرده و چون این خاطر خیلی زیبا در ذهنش نقش بسته بوده به خوبی تعریف کرده و مخاطبین زیادی در کلاس یا در همان فضای خانه به دور فرد جمع شده و بهش گوش کردند حتی برخی اوقات افراد اینقدر قوه تخیل و خلاقیت دارند که فی البداهه شروع به داستان سازی می کنند برخی هم که از نوع جستجوگران الکترونیکی هستند باز با همان گوشی همراه یک سرچ می زنند و یک داستان را به صورت پی دی اف برای فرزندان از روی تلفن همراه می خوانند اشکالی هم ندارد مهم این است که این روند برای بچه ها زنده شود چون قصه گویی برای کودکان به ویژه خردسالان و کودکان پیش دبستانی فایده های زیادی دارد که سعی می کنیم به چند نمونه اشاره کنیم.
فایده اول: قصه گویی خوب ها را در کودکان درونی می کند
حتما دیدید که قصه گویی سنتی است که در همه دنیا و در همه اقوام ملل وجود دارد و بچه هایی که پای این قصه ها می نشینند دوست دارند از افرادی برایشان داستانهایی نقل شود که این شخصیت ها یا کاراکترها را دوست دارند چون همه سعی شان این است که بعد از شنیدن یا دیدن داستان دقیقاً شبیه همان شخصیت رفتار کند حتی شما را مجبور می کنند که لباس‌ها و اسباب بازی های آن شخصیت را برایش خریداری کنید بله درسته همین داستان ها تبدیل شدند به انیمیشن ها و کارتون ها و کم کم جای قصه گویی ها را گرفتند زمانی یک قصه و داستان فایده خودش را نشان می دهد که دارای یک پیام معنا دار باشد در واقع نتیجه ای که از زبان قصه گو در پایان داستان به شنونده القا می شود به راحتی صفاتی همانند شجاعت ،عقل‌گرایی، کمک به همنوع،صداقت و غیره را از همان سنین کودکی در کودکان درونی می کند.
فایده دوم: قصه گویی باعث می شود کودکان درباره فرهنگ و ریشه های خود بیشتر بدانند
خیلی مهم هست که بچه های ایران زمین مثلا بدانند ریشه‌های تاریخشان کجاست یا شهرهای باستانی ایران و سنت‌ها و رسوم و مردم کشورشان و همچنین با زبان ها و نژادها آشنا شوند مخصوصا ایرانی که از کرد و ترک و لر و بلوچ و مازنی و عرب و غیره در خودش جای داده است این مسئله باعث می‌شود کودکان شمه ای از خانواده را درک کنند و بشناسند و به رسم و رسوماتی که در شهر یا دیارشان قبلا مرسوم بوده و الان نیست فکر کنند و حتی ذهنشان را درگیر مطالبات و سوالات تازه ای کنند
فایده سوم : قصه گفتن مهارت های کلامی کودک را تقویت می کند
خب شاید از خودتان سوال کنید چطور و چگونه؟ پاسخ می دهیم که: قصه گویی باعث می شود کودک شما با زبان آشنا تر شود و همچنین در یک روند منظم کلمات و جملات بیشتر یاد بگیرد حتما می دانید امروزه یکی از تکنیک های یادگیری ،خوب گوش کردن است و اصولاً هنر خوب گوش کردن باعث می شود که کودکان در تلفظ و بیان کلمات ماهرتر شوند خیلی از والدین هم با این لفظ که خوب بگو ببینم عزیزم امروز تو مدرسه چی یاد گرفتی یا چه داستانی برات تعریف کردند؟ بچه را وادار به تعریف آن داستان یا جریانی که در شعبه و یا در کلاس در آن روز برایش اتفاق افتاده می کنند که همین امر سبب می شود با الگوبرداری منظم از روندی که مربی در داستان یا قصه ای که گفته کودک کلمات بیشتری را در دایره لغاتش اضافه کند
فایده چهارم :قصه گویی مهارت های شنیداری را تقویت می کند
اغلب کودکان توانایی تمرکز کوتاه مدتی دارند و متمرکز ماندن روی چیزی برایشان مشکل است آنها دوست دارند بیش از گوش دادن حرف بزنند ،دقت کنید شاید با این هنر بشود حتی کودکانی که نارسایی‌های در مسئله شنوایی دارند را شناسایی کرد و درصدد رفع این مشکل برآمد
فایده پنجم: قصه گویی خلاقیت و قدرت تخیل کودک را تقویت می کند
گوش دادن به داستان و قصه برای کودک نسبت به دیدن کارتون و یا بازی های الکترونیکی یک فایده بسیار مهم دارد و آن هم این است که در کارتون قدرت تخیل کاراکتر و شخصیت به واسطه دیدن آن شخصیت از بچه گرفته می‌شود در حالیکه وقتی قصه برای کودکان می گویید و بعدش می‌گویید که عکسش را بکشند هر کدام یک مدل و یک جور عکس قهرمان داستان را کشیده این همان قوه تخیل و خلاقیت است که بچه ها حتی در نوع لباس ابزار مکان و زمانی که شخصیت در آن حس تنوع ایجاد می کنند در حالی که دیدن بهترین و زیباترین کارتون ها این خلاقیت را از کودکان گرفته و آنها را تک بعدی به جلو می‌برد
نکته مهم
قصه گویی برای کودکان نقش بسزایی در بازی های بچه ها و ارتباط بین این دو مقوله دارد بچه هایی که از خلاقیت بالایی برخوردارند با توجه به شنیدن یک قصه‌ای که شخصیت و قهرمان آن داستان برایش جالب باشد مبادرت به بازی کردن آن قصه و داستان چه به صورت انفرادی و یا دسته جمعی می کنند
کمترین حقی که از خدای سبحان بر گردن شماست
